Ojcowie chcą bardziej angażować się w wychowywanie dzieci. W ostatnich latach ułatwia im to prawodawstwo. Dzięki detektywie work-life balance zyskali prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, który nie może być przeniesiony na matkę dziecka. Czy ojcowie chętnie korzystają z tego urlopu?
W kwietniu 2023 r. do polskiego Kodeksu pracy została zaimplementowana dyrektywa unijna work-life balance, która zakłada, że rodzice dziecka mają prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub w wymiarze 43 tygodni w przypadku porodu mnogiego.
Urlop rodzicielski we wspomnianym wymiarze będzie przysługiwał łącznie obojgu pracownikom, będącymi rodzicami dziecka. Zgodnie z jej założeniami, każdemu z rodziców dziecka będzie przysługiwało wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Będzie to nieprzenoszalna część urlopu rodzicielskiego, która przysługuje nie tylko ojcu, ale każdemu z rodziców dziecka. Zatem z wyżej określonego wymiaru urlopu rodzicielskiego prawo do nieprzenoszalnych 9 tygodni tego urlopu przysługuje zarówno pracownicy-matce dziecka, jak i pracującemu ojcu dziecka, a pozostałym wymiarem urlopu rodzice będą się mogli dzielić.
Dane pokazują, że przed tą zmianą z urlopu rodzicielskiego korzystało zaledwie 1% ojców. Po wdrożeniu dyrektywy, czyli od kwietnia 2023 r. widać wyraźną zmianą. Według danych raportu przygotowanego przez fundację Share the Care i ZUS w 2023 r. już 19 tysięcy ojców skorzystało z urlopu rodzicielskiego. Dla porównania, w poprzednich latach z urlopu rodzicielskiego skorzystało średnio jedynie 3,7 tysięcy ojców. To ogromna zmiana. Jednak warto wiedzieć, że 19 tysięcy ojców, którzy w 2023 r. skorzystali z urlopu stanowi jedynie 7% uprawnionych mężczyzn.
Ojcowie z niskim zasiłkiem?
Zmiany w Kodeksie pracy i ustawie zasiłkowej miały także swoich przeciwników. Głównym punktem sporu był fakt, że ojcowie przebywając na swoim 9-tygodniowym urlopie rodzicielskim otrzymają zasiłek płatny według stawki 70% podstawy wymiaru składek. Natomiast kobieta przebywająca na zasiłku macierzyńskim może otrzymać zasiłek płatny według 81,5% podstawy. Dane ze wspomnianego raportu udowadniają, że mimo wszystko, ojcowie i tak otrzymują wyższy zasiłek. Przeciętna dzienna wysokość zasiłku macierzyńskiego taty z tytułu urlopu rodzicielskiego w 2023 r. wyniosła 152,72 zł, a matki – 107,10 zł.
Eksperci są zgodni – aby zachęcić ojców do korzystania ze swoich praw pracowniczych związanych z rodzicielstwem, potrzebna jest edukacja. Bardzo ważną rolę odgrywa tutaj pracodawca, który powinien popularyzować przepisy z dyrektywy w swojej organizacji. Bardzo ważne jest też budowa kultury organizacji, aby rodzice nie bali się korzystać z przysługujących im uprawnień i nie bali się, że narażą się na niełaskę swoich przełożonych.
Źródło:
ZUS, Fundacja Share the Care
