Znowelizowane przepisy Kodeksu pracy wydłużyły okres urlopu rodzicielskiego, przyznając niezbywalne 9 tygodni wyłącznie drugiemu rodzicowi dziecka. Nie każdy wie, że prawo do dodatkowych tygodni urlopu rodzicielskiego może być należne także rodzicom dzieci, urodzonych przed 26 kwietnia 2023 r. (czyli datą wejścia w życie nowelizacji).
Przepisy przejściowe z ustawy z dn. 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw umożliwiają drugiemu rodzicowi dziecka, skorzystanie z dodatkowych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, jeśli w okresie od 2 sierpnia 2022 r. do 26 kwietnia 2023 r. pierwszy rodzic dziecka miał prawo do tego urlopu.
Przykład nr 1:
Pani Ania urodziła dziecko 10 października 2021 roku. Zdecydowała się na roczny urlop macierzyński i rodzicielski. pani Ania urlop macierzyński zakończyła 26.02.2022 r. i od 27.02.2022 r. rozpoczęła urlop rodzicielski, który zakończył się 8 października 2022 r.
W związku z tym, że 2 sierpnia 2022 r. pani Ania miała ustalone prawo do urlopu rodzicielskiego, ojciec dziecka ma prawo do wykorzystania swojej części urlopu rodzicielskiego – czyli niezbywalnych 9 tygodni.
Drugi rodzic dziecka nie musi wykorzystywać swojej części urlopu rodzicielskiego od razu. Zgodnie z Art. 1821c urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.
Przykład nr 2:
Pan Jacek został ojcem 15 sierpnia 2021 r. Matka dziecka i zarazem żona pana Jacka przebywała na urlopie rodzicielskim do 13 sierpnia 2022 r.
W związku z tym, że 2 sierpnia 2022 r. żona pana Jacka miała ustalone prawo do urlopu rodzicielskiego, pan Jacek może skorzystać ze swojej części urlopu rodzicielskiego – czyli niezbywalnych 9 tygodni. Może to zrobić maksymalnie do końca 2027 roku (czyli do końca roku, w którym jego dziecko skończy 6 rok życia).
Zadośćuczynienie za spóźnioną nowelizację
Przypomnijmy, że Polska miała czas do 2 sierpnia 2022 r. na zaimplementowanie do polskiego porządku prawnego dwóch unijnych dyrektyw. Jedna dotyczyła work life balance, a druga stosowania bardziej przejrzystych warunków pracy. Projekt nowych przepisów był bardzo długo rozpatrywany przez parlament. Ostatecznie wszedł w życie dopiero 26 kwietnia 2023 r.
Wprowadzając przepisy przejściowe umożliwiające skorzystanie z dodatkowych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, jeśli pracownik miał prawo do urlopu rodzicielskiego w okresie od 2 sierpnia 2022 do dnia wejścia w życie ustawy (czyli 26.04.2023 r.), ustawodawca chciał wynagrodzić długi okres oczekiwania na znowelizowane przepisy.